زبان و مذهب مردم ارمنستان
زبان و مذهب مردم ارمنستان
بدون‌شک یکی از راه‌های ورود به تاریخ و ریشه یک جامعه و مردمان یک سرزمین، بررسی زبان و مذهب آن جامعه است. در کشور ارمنستان شما با زبان ارمنی روبه‌رو خواهید بود که قدمتی دیرینه دارد و توانسته یکی از زبان‌های شیرین در سرتاسر دنیا باشد. البته این زبان از دیگر زبان‌های موجود نظیر عربی، فارسی یا روسی تاثیر گرفته و زبان امروزی را ایجاد کرده است. مسیحیت آپوستولی ارمنی دین رسمی این کشور بوده و اکثر مردم ارمنستان از این دین پیروی می‌کنند. توجه داشته باشید که تعدادی از افراد نیز هستند که دین‌های دیگری دارند و در کنار مسیحیان به زندگی پر از آرامش خود ارامه می‌دهند.
آشنایی با زبان مردم ارمنستان
زبان ارمنی، یکی از قدیمی‌ترین زبان‌های هندو اروپایی محسوب می‌شود که ریشه آن به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. این زبان، هویت ملی ارمنی‌ها را شکل داده و نقش مهمی در حفظ فرهنگ و تاریخ کهن این ملت داشته است. درواقع زبان ارمنی یکی از زبان‌های باستانی است که الفبای آن در قرن پنجم میلادی توسط مسروب ماشتوتس ابداع شد. علاوه‌بر آن، زبان ارمنی به دو شاخه اصلی شرقی و غربی تقسیم می‌شود و زبان ارمنی شرقی در ارمنستان و زبان ارمنی غربی در جوامع ارمنی پراکنده در سراسر جهان، به ویژه در ترکیه، روسیه و اروپا صحبت می‌شود. یکی از جذاب‌ترین موضوعات در خصوص زبان ارمنی این است که ادبیات غنی و متنوعی دارد و شامل شعر، داستان، تاریخ و فلسفه می‌شود. توجه داشته باشید که زبان ارمنی در طول تاریخ تحت تأثیر زبان‌های همسایه مانند فارسی، عربی، یونانی و روسی قرار گرفته و شامل تغییراتی نیز شده است.
تاریخچه زبان ارمنی
ریشه‌های باستانی زبان ارمنی می‌تواند بازگو کننده قدمت و تاریخچه پربار کشور ارمنستان باشد. در حالت کلی، زبان ارمنی به خانواده زبان‌های هندو اروپایی تعلق دارد و یک خانواده که زبان‌های مهمی همچون فارسی، یونانی و لاتین را در خود جای داده، محسوب می‌شود. زبان ارمنی در دوران باستان از سایر زبان‌های هندو اروپایی جدا شد و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را پیدا کرد. در قرن پنجم میلادی مسروب ماشتوتس، روحانی و دانشمند ارمنی، الفبای ارمنی را ابداع کرد و این اختراع بزرگ، به حفظ و گسترش زبان ارمنی کمک شایانی نمود. درواقع اختراع الفبا، باعث شکوفایی ادبیات و فرهنگ ارمنی شد و باعث ثبت تاریخ و افسانه‌های این ملت گردید.
آشنایی با دین مردم ارمنستان
مسیحیت آپوستولی ارمنی دین رسمی و غالب در کشور ارمنستان به‌شمار می‌آید و این دین، یکی از قدیمی‌ترین شاخه‌های مسیحیت محسوب می‌شود. علاوه‌بر آن، دین مسیحیت نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری هویت ملی و فرهنگی ارمنی‌ها داشته و توانسته تغییرات مهمی را ایجاد کند. در حالت کلی ارمنستان اولین کشوری بود که مسیحیت را به عنوان دین رسمی خود پذیرفت. این اتفاق در زمان پادشاهی تیردات سوم و با تلاش گریگور روشنی‌بخش رخ داد.
دلایل مختلفی نیز برای پذیرش مسیحیت در ارمنستان ذکر شده که از جمله تأثیر فرهنگ رومی، جستجو برای یک دین واحد و همچنین مخالفت با پرستش آتش که در آن زمان در ایران رواج داشت، از مهم‌ترین این دلایل بودند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و خصوصیات این دین، جدایی کلیسای آپوستولی ارمنی بوده که یک کلیسای مستقل است و از کلیساهای کاتولیک و ارتدکس جدا طراحی شده تا بتواند فضایی عالی را برای پیروان خود ایجاد کند. در این کلیسا مراسم و آیین‌های خاص برپا می‌شود که ریشه در سنت‌های باستانی ارمنی دارد. علاوه‌بر آن، کتاب مقدس ارمنی‌ها مانند سایر مسیحیان، عهد عتیق و عهد جدید است و با این تفاوت که ترجمه و تفسیر آن ویژگی‌های خاص خود را دارد.
آشنایی با مساجد ارمنستان
با توجه به آنکه دین مسیحی آپوستولی در ارمنستان غالب است اما تاریخچه‌ای غنی از همزیستی با ادیان مختلف را در رزومه خود دارد. وجود مساجد در این کشور، گواهی بر این تنوع مذهبی و تعامل تاریخی میان ادیان مختلف در منطقه قفقاز است. تاریخچه ساخت مساجد در ارمنستان به قرون وسطی باز می‌گردد که با گسترش اسلام در منطقه و مهاجرت مسلمانان به این سرزمین، مساجد به عنوان مراکز مذهبی و اجتماعی برای مسلمانان ساخته شدند.
مساجد موجود در ارمنستان، نمادی از همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان مختلف در این کشور هستند و به عنوان بخشی از میراث فرهنگی ارمنستان محسوب می‌شوند؛ همچنین از نظر معماری و تاریخی دارای اهمیت بسیار هستند و به عنوان مراکز فرهنگی و اجتماعی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. بسیاری از این مساجد در طول تاریخ به دلایل مختلفی از جمله جنگ‌ها، زلزله‌ها و تغییرات سیاسی تخریب یا تغییر کاربری دادند. در حال حاضر و با وجود تغییرات تاریخی و اجتماعی، همچنان تعدادی مسجد در ارمنستان وجود دارد که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
• مسجد کبود ایروان: این مسجد که در قرن هجدهم میلادی ساخته شد به یکی از مشهورترین مساجد ارمنستان تبدیل گردید. مسجد کبود به دلیل کاشی‌های آبی رنگ و معماری زیبای شهرت پیدا کرد و امروزه نیز گردشگران بسیاری را دور خود جمع کرده است.
• مسجد شاه عباس: مسجد شاه عباس نیز یکی دیگر از مساجد تاریخی ایروان است که در قرن هفدهم میلادی ساخته شده و از زیبایی‌های بصری بسیاری بهره برده است.
• مسجد رجب پاشا: در شهر گیومری می‌توانید شاهد مسجد رجب پاشا باشید که یکی از قدیمی‌ترین مساجد ارمنستان نیز به‌شمار می‌آید.
آشنایی با فرهنگ مردم ارمنستان
آداب و رسوم و فرهنگ در هر کشور و هر منطقه قوانین و مقررات خاص به خود را دارد. در ارمنستان نیز برای برخی موضوعات ارزش و اعتبار بسیاری قائل هستند. در ادامه به فرهنگ و ارزش‌های مردم ارمنستان اشاره می‌کنیم.
اهمیت خانواده در میان مردم ارمنستان
خانواده در فرهنگ ارمنی، ستون اصلی جامعه و هویت فردی محسوب می‌شود. این اهمیت ریشه در تاریخ طولانی و پرفراز و نشیب مردم ارمنستان دارد. یکی از موضوعاتی که باعث شده تا خانواده در میان مردم ارمنستان باارزش تلقی شود، دین آنها است. مسیحیت آپوستولی ارمنی بر اهمیت خانواده و ارزش‌های خانوادگی تأکید فراوانی دارد و باعث شده تا بر فرهنگ مردم تاثیر گذارد. علاوه‌بر آن، پیشینه پر از جنگ و خونریزی در ارمنستان از جمله نسل‌کشی و تبعید، باعث شده است که خانواده به عنوان پناهگاهی امن و محلی برای حفظ هویت ملی تلقی شود. توجه داشته باشید که در ارمنستان نقش خانواده در زندگی روزمره بسیار پررنگ بوده و تقریبا در مسائل بسیار زیادی نقوذ کرده است. مسائل تربیتی، اجتماعی، اقتصادی، عاطفی و... جزو مهم‌ترین بخش‌های حضور خانواده هستند.
آداب و رسوم معاشرت در ارمنستان
در زمان سفر خود به ارمنستان با آداب و رسوم خاصی روبه‌رو می‌شوید که بدون‌شک آشنایی با این آداب، نه تنها به شما کمک می‌کند تا در سفرتان راحت‌تر باشید، بلکه نشان دهنده احترام شما به فرهنگ مردم این کشور نیز است. در حالت کلی ارمنی‌ها بسیار به بزرگ‌ترها احترام می‌گذارند که هنگام صحبت با افراد مسن‌تر باید از کلمات محترمانه استفاده کنید و از آنها اجازه بگیرید. مهمان‌نوازی در فرهنگ ارمنی بسیار ارزشمند است و اگر به خانه‌ای دعوت شدید، حتماً هدیه‌ای کوچک برای میزبان ببرید.
یکی دیگر از جذابیت‌های این کشور این است که ارمنی‌ها معمولاً افرادی صمیمی و گرم هستند. آنها به راحتی با افراد جدید آشنا می‌شوند و تمایل دارند تا در مورد فرهنگ و تاریخ خود صحبت کنند. یکی دیگر از آداب و رسوم‌های بسیار مهم در میان ارمنی‌ها، پوشیدن لباس پوشیده در مکان‌های مذهبی مانند کلیساها است. علاوه‌بر موارد مذکور، مردمان این کشور عادات خاصی نیز دارند که در ادامه به برخی از آداب و رسوم خاص آنها اشاره می‌کنیم.
• نان: نان در فرهنگ ارمنی بسیار مقدس شمرده می‌شود و هنگام خوردن نان، نباید آن را روی زمین بیندازید.
• رقص: رقص‌های سنتی ارمنی بسیار زیبا و پر انرژی برپا می‌شوند و بهتر است در زمان حضور خود در این کشور راهی مراسم‌های رقص آنها شوید تا خاطره‌سازی کنید.
• موسیقی: موسیقی ارمنی از تاریخچه‌ای غنی ایجاد شده و در حال حاضر به یکی از جذاب‌ترین موضوعات در کشور ارمنستان تبدیل شده است.
و آشپزی: غذاهای ارمنی بسیار خوشمزه و متنوع هستند که این فاکتور در میان ایرانیان با استقبال بسیار زیادی روبه‌رو می‌شود.
مراسم مذهبی و باستانی در ارمنستان
کشور ارمنستان به واسطه دین خود میزبان آئین‌ها و مراسم‌های مذهبی و باستانی متنوعی است. این مراسم‌ها تماما ریشه در اعتقادات کهن و مسیحیت آپوستولی ارمنی دارند و هویت فرهنگی این ملت را شکل داده‌اند. از مهم‌ترین مراسم‌های مذهبی در این کشور می‌توان به موارد زیر اشاره داشت.
• عید پاک: یکی از مهم‌ترین اعیاد مسیحی به عید پاک اختصاص پیدا کرده که با شکوه و عظمت در ارمنستان برگزار می‌شود. مراسم مذهبی، راهپیمایی‌های طولانی و جشن‌های خانوادگی از جمله ویژگی‌های این عید هستند.
• باراکراگ: این جشن به معنای برکت دادن است و در آن، انگورها و محصولات کشاورزی دیگر تقدیم کلیسا می‌شوند.
• سوروپ: در جشن سوروپ که جشنی به افتخار مریم مقدس است، مراسم مذهبی خاصی در کلیسا برگزار می‌شود.
• ترندز: آتش افروزی جشنی باستانی بوده که در آن آتش به عنوان نماد پاکی و روشنی‌بخشی روشن می‌شود.
• نواروز: جشن باستانی نوروز در بسیاری از کشورهای منطقه برگزار می‌شود که ارمنستان نیز بر آن ارزش بسیاری قائل است. این جشن در ارمنستان نیز با آداب و رسوم خاص خود برپا می‌شود.
• خندوری: جشنی که در آن، مردم با پوشیدن لباس‌های محلی و اجرای رقص‌های سنتی، به استقبال بهار می‌روند.
• سارداراپات: در سال‌های بسیار دور نبردی تاریخی با نام سارداراپات رخ داده که در آن، ارمنی‌ها در برابر دشمنان مقاومت کردند و به همین منظور یادبود سارداراپات برپا می‌شود.
فرهنگ لباس پوشیدن در ارمنستان
ترکیبی از سنت‌ها و تأثیرات مدرن در فرهنگ لباس پوشیدن در ارمنستان دیده می‌شود. با این حال، ریشه‌های عمیق تاریخی و فرهنگی این کشور، همچنان بر سبک لباس پوشیدن مردم آن تأثیرگذار است. لباس‌های سنتی ارمنی، به ویژه لباس‌های زنانه، بسیار زیبا و رنگارنگ هستند و این لباس‌ها معمولاً از پارچه‌های طبیعی مانند ابریشم، کتان و پشم تهیه می‌شوند؛ همچنین با تزئینات دست‌دوز و گلدوزی شده‌اند و زیبایی بسیاری را تقدیم می‌کنند.
انتخاب لباس در ارمنستان، به مناسبت نیز بستگی دارد. در حقیقت در مراسم رسمی و مذهبی، لباس‌های سنتی و رسمی‌تر ترجیح داده می‌شود، در حالی که در روزهای عادی، مردم لباس‌های راحت‌تر و اسپرت می‌پوشند. در هنگام بازدید از کلیساها و مکان‌های مذهبی، بهتر است لباس‌های پوشیده بپوشید و در جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی می‌توانید تنوع بی‌نظیری در لباس‌های سنتی ارمنی مشاهده کنید.
سخن پایانی
آشنایی با زبان و مذهب مردم ارمنستان می‌تواند یکی از مهم‌ترین موضوعات پیش از سفر به این کشور باشد. در حالت کلی ارمنستان کشوری مسیحی بوده که اکثر مردمان این کشور به این دین روی آورده‌اند و آن را دین اصلی خود درنظر می‌گیرند. در فرهنگ ارمنستان قوانین و مقرراتی وجود دارد که با رعایت آنها می‌توانید سفری عالی را تجربه کنید. پوشیدن لباس‌های رنگارنگ و زیبا، احترام فراوان به خانواده، اهمیت داشتن مساجد در میان مردم و... از مهم‌ترین قوانین موجود هستند. مردم این کشور به زمان ارمنی صحبت می‌کنند که بدون شک از دیگر زبان‌ها تاثیر گرفته و زبان امروزی را ایجاد کرده است.
