آداب و رسوم مردم ارمنستان

آشنایی با فرهنگ و آداب‌ورسوم مردم ارمنستان می‌تواند شما را در سفری تکرارنشدنی همراهی نماید. چندین راه برای این آشنایی عمیق وجود دارد. ساده‌ترین راه، مطالعه مقالات جذاب درباره آداب‌ورسوم مردم ارمنستان است؛ همچنین شما می‌توانید بعد از سفر به این کشور منحصربه‌فرد و قرارگیری در محیط‌های مختلف نظیر جشن‌ها و مراسم‌ها، بازارهای محلی و... با مردمان ارمنستان در ارتباط باشید و از نزدیک آنها را بشناسید. ارمنستان نیز همانند بسیاری از کشورهای دنیا در هر زمینه‌ای آداب‌ورسومی دارد که اهالی کشور به آنها پایبند هستند. مراسم عروسی، نحوه میل غذا و... از انواع اداب‌ورسوم مردم ارمنستان به‌حساب می‌آید.

پیشینه فرهنگی و تاریخی مردم ارمنستان

فرهنگ مردم ارمنستان غنی و منحصربه‌فرد است و ریشه در تاریخ طولانی و پرفراز و نشیب این کشور دارد. ارمنی‌ها سابقه طولانی در خلق هنرهای زیبا از جمله نقاشی، مجسمه سازی، معماری و فرش دارند. موسیقی ارمنی نیز بخش مهمی از فرهنگ این کشور به‌شمار می‌آید. موسیقی سنتی ارمنی شامل آوازها، رقص‌ها و سازهای مختلفی مانند دوودوک، سنتور و قاوال می‌شود. ادبیات ارمنی یکی از قدیمی‌ترین‌ها در میان زبان‌های هند و اروپایی به‌حساب می‌آید. برخی از مشهورترین نویسندگان ارمنی شامل Avetik Isahakyan ، William Saroyan و Hrant Matevosyan می‌شوند.
آشپزی ارمنی تحت تأثیر فرهنگ‌های مختلفی از جمله مدیترانه‌ای، خاورمیانه‌ای و روسی قرار گرفته است. برخی از غذاهای محبوب ارمنی عبارتند از خاش (سوپ پای گوسفند)، dolma (برگ مو انگور پر شده) و gata (نوعی شیرینی). مسیحیت دین اکثریت در ارمنستان به‌شمار می‌آید و این کشور اولین کشوری بود که مسیحیت را به عنوان دین رسمی خود در سال 301 میلادی پذیرفت. کلیسای ارمنی ارتدکس یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای مسیحی در جهان به‌شمار می‌آید.

زبان مردم ارمنستان

زبان رسمی کشور ارمنستان، زبان ارمنی است. این زبان که به شاخه هند و اروپایی تعلق دارد، زبان مادری حدود 96 درصد از جمعیت ارمنستان و همچنین زبان اکثریت قریب به اتفاق ارمنیان دیاسپورا در سراسر جهان به‌حساب می‌آید. این زبان دارای تاریخ و ادبیات بسیار غنی است و الفبای منحصربه‌فرد خود را دارد که در سال 405 میلادی توسط Mesrop Mashdots اختراع شد و این امر به شکوفایی ادبیات و فرهنگ ارمنی کمک کرد. به چند نکته جالب در مورد زبان ارمنی اشاره می‌کنیم.
•    ارمنستان اولین کشور در جهان بود که مسیحیت را به عنوان دین رسمی خود پذیرفت (سال 301 میلادی) و کتاب مقدس به زبان ارمنی ترجمه گردید که به نوبه خود به حفظ و توسعه این زبان کمک کرد.
•    زبان ارمنی از نظر واج شناسی (ساختار آوایی) و صرف (تغییر شکل کلمات) بسیار پیچیده است.
•    الفبای ارمنی 39 حرف دارد و از الفبای یونانی الهام گرفته شده است.
•    زبان ارمنی دو گویش اصلی دارد که باید به غربی و شرقی اشاره داشت. گویش غربی توسط ارمنیان دیاسپورا و گویش شرقی توسط اکثریت جمعیت ارمنستان صحبت می‌شود.
•    علاوه‌بر زبان ارمنی، زبان‌های دیگری نیز در ارمنستان صحبت می‌شوند، از جمله زبان روسی، کردی و انگلیسی.

دین مردم ارمنستان

دین اکثریت مردم در ارمنستان مسیحیت است. درواقع، ارمنستان اولین کشوری بود که مسیحیت را به عنوان دین رسمی خود پذیرفت و این امر نقش مهمی در شکل‌گیری هویت ملی و فرهنگی این کشور داشت. کلیسای گریگوری ارمنستان یکی از مقدس‌ترین مکان‌های به‌حساب می‌آید که  مذهب غالب مردم در ارمنستان، مذهب گریگوری ارمنی است که یکی از قدیمی‌ترین شاخه‌های مسیحیت به‌حساب می‌آید. کلیسای گریگوری ارمنی توسط Saint Gregory the Illuminator در قرن چهارم میلادی تاسیس شد و رهبری آن را کاتولیکوس برعهده گرفت. این کلیسا نقش مهمی در حفظ زبان، فرهنگ و هویت ارمنی در طول قرن‌ها ایفا کرده است. طبق بررسی‌های صورت گرفته، 94 درصد از جمعیت ارمنستان مسیحی هستند که اکثریت آنها پیروان کلیسای گریگوری ارمنی بوده و بقیه به کلیساهای کاتولیک، پروتستان و ارتدکس شرقی تعلق دارند. 5 درصد باقی مانده از جمعیت ارمنستان نیز مسلمان، یهودی، یزیدی یا بدون مذهب اعلام شده‌اند.

اهمیت خانواده در فرهنگ ارمنستان

خانواده در فرهنگ ارمنستان جایگاهی ویژه و محوری دارد و می‌توان به سادگی به اهمیت والای آن پی برد. این امر ریشه در تاریخ طولانی این کشور و ارزش‌های مذهبی مردم دارد. خانواده‌های ارمنی به طور سنتی بزرگ و گسترده هستند و شامل پدربزرگ و مادربزرگ، عموها، عمه‌ها، خاله‌ها و...  می‌شوند. این پیوندهای خانوادگی قوی می‌توانند حس تعلق، حمایت و امنیت را برای اعضای خانواده ایجاد نمایند. احترام به بزرگان و سالمندان در فرهنگ ارمنی بسیار ارزشمند است و این نکته باید در هر شرایطی رعایت گردد. فرزندان از سنین پایین یاد می‌گیرند که به والدین، پدربزرگ و مادربزرگ و سایر بزرگان خانواده احترام بگذارند و از آنها اطاعت کنند. یکی از مهم‌ترین نکات در فرهنگ مردم ارمنستان، توجه به آموزش‌وپرورش است. ارمنی‌ها ارزش زیادی برای آموزش‌وپرورش قائل هستند و سرمایه‌گذاری برای تحصیلات فرزندان خود را بسیار مهم و حیاتی می‌دانند.

آداب معاشرت در ارمنستان

مهمان نوازی و خونگرمی دو خصلت اصلی مردم ارمنستان به‌حساب می‌آید و آداب معاشرت خاصی در این کشور وجود دارد. برای احترام به فرهنگ و مردم محلی باید در سفر خود به ارمنستان به آنها توجه نمایید. در ادامه به چند نکات مهم در مورد آداب معاشرت در ارمنستان اشاره می‌کنیم:

سلام و احوالپرسی

در ارمنستان مرسوم است که هنگام ملاقات با فردی دست بدهید و به چشمان او نگاه کنید؛ همچنین می‌توانید از عبارت "Barev dzez" (به معنی "سلام" در زبان ارمنی) استفاده کنید. استفاده از عبارات "Inch vor u sirun?" (به معنی "حالتان چطور است؟") یا "Inch kayk es?" (به معنی "چه خبر؟") نیز برای احوالپرسی کاربرد دارد.

مهمان نوازی

ارمنی‌ها به مهمان‌نوازی مشهور هستند و از پذیرایی از مهمانان خود لذت می‌برند. اگر به خانه کسی دعوت شدید بهتر است که هدیه‌ای کوچک مانند گل یا شیرینی با خود ببرید؛ همچنین باید کفش‌های خود را قبل از ورود به خانه درآورید.

آداب غذا خوردن در ارمنستان

غذا خوردن در ارمنستان فراتر از صرف یک وعده غذایی است. این یک تجربه اجتماعی مهم به‌حساب می‌آید که فرصتی برای جمع شدن با خانواده و دوستان و لذت بردن از غذا و گفتگو را فراهم می‌آورد. چندین نکته مهم درباره آداب غذا خوردن در ارمنستان وجود دارد که در ادامه به هر یک می‌پردازیم.
•    در زمان میل غذا باید منتظر بمانید تا همه قبل از شروع غذا خوردن سر میز بنشینند و سپس غذا خوردن را شروع کنید.
•    نان نقش مهمی در غذاهای ارمنی دارد و به احترام میزبان چند تکه از نان موجود را میل نمایید.
•    از نان برای برداشتن غذا و پاک کردن بشقاب خود استفاده کنید.
•    غذاهای مختلف موجود را امتحان کنید و از میزبان خود به خاطر غذاهای لذیذ تشکر نمایید.
•    در ارمنستان از غذا خوردن به عنوان فرصتی برای گفتگو و معاشرت با دیگران استفاده می‌شود که می‌توانید در این زمان به صحبت و گفتگو بپردازید. از موضوعات مختلف صحبت کنید و از به اشتراک گذاشتن داستان‌های خود لذت ببرید.
•    یکی از آداب‌ورسوم‌های جذاب ارمنستان، میل قهوه یا چای پس از غذا خوردن است. 
•    اگر در رستوران به میل غذا می‌پردازید از انعام دادن در رستوران‌ها و کافه‌ها استقابل نمایید. البته این موضوع اجباری نیست.

فرهنگ لباس پوشیدن در ارمنستان

فرهنگ لباس پوشیدن در ارمنستان ترکیبی از سنت‌ها، مدهای مدرن باشکوه و فرهنگ و تاثیرات خارجی به‌شمار می‌آید. مردان ارمنی معمولاً لباس‌های معمولی و غیررسمی مانند شلوار جین، تی شرت، پیراهن و کت برتن می‌کنند؛ همچنین بر تن زنان ارمنی معمولاً لباس‌هایی مانند شلوار جین، تی شرت، پیراهن، دامن است. کفش‌های محبوب که در ارمنستان مورد توجه قرار گرفته شامل کفش‌های ورزشی، چکمه و صندل می‌شوند. مردم ارمنستان هنگام بازدید از اماکن مذهبی، باید لباس پوشیده و محجوب داشته باشند. بانوان باید شانه‌ها و زانوهای خود را بپوشانند و مردان نباید شلوارک بپوشند.

مراسم ازدواج در ارمنستان

مراسم ازدواج در ارمنستان آداب‌ورسوم خاصی دارد و عروس و داماد باید اقدامات مختلفی را اجرایی نمایند. این یک جشن شاد و پرشور در ارمنستان به‌حساب می‌آید که خانواده و دوستان را برای جشن گرفتن پیوند دو نفر گرد هم می‌آورند و شادترین جشن را برپا می‌نمایند. مراسم نامزدی معمولاً در خانه عروس برگزار می‌شود و در این مراسم، داماد انگشتر نامزدی را به عروس می‌دهد و دو خانواده با یکدیگر آشنا می‌شوند. در زمان نامزدی برای داماد مراسمی به نام "ختن سور" برگزار می‌شود که در آن دوستان و اعضای خانواده جمع می‌شوند و برای او آواز می‌خوانند و می‌رقصند. مراسم عروسی معمولاً در کلیسا برگزار می‌شود.
در طول مراسم، عروس و داماد سوگند وفاداری به یکدیگر یاد می‌کنند و توسط یک کشیش، تاجگذاری می‌شوند. پس از مراسم، جشن عروسی برگزار می‌گردد که شامل غذا، نوشیدنی، موسیقی و رقص می‌شود. عروس و داماد اولین برش کیک عروسی را با هم انجام می‌دهند و سپس آن را به مهمانان هدیه می‌دهند تا دهانشان را شیرین کنند. عروس معمولاً لباس عروسی سفید بلند برتن می‌کند که با حجاب و تاج تزئین شده است. غذاهای محبوب در مراسم عروسی ارمنی‌ها شامل خورواتس (کباب های کبابی)، دلمه (برگ مو انگور پر شده با گوشت، برنج و سبزیجات) و گاتا (نوعی شیرینی) هستند. موسیقی و رقص بخش مهمی از مراسم عروسی ارمنی است و موسیقی سنتی ارمنی در طول مراسم نواخته می‌شود و مهمانان با شور و اشتیاق می‌رقصند.

خودداری از دیدن نوزاد تا ۴۰ روز

در فرهنگ ارمنی، این آداب‌ورسوم وجود دارد که باید از دیدن نوزاد تا 40 روز پس از تولد خودداری کرد. این رسم "چله نشینی" نامیده می‌شود و ریشه در سنت‌های مذهبی و همچنین خرافی در این کشور دارد. در مذهب ارتدکس ارمنی، 40 روز پس از تولد، زمانی برای تطهیر مادر و نوزاد درنظر گرفته می‌شود. در این مدت، مادر و نوزاد از حضور در اماکن عمومی و تماس با افراد دیگر خودداری می‌کنند. برخی معتقدند که نوزادان در 40 روز اول زندگی خود بسیار آسیب‌پذیر هستند و دیدن آنها توسط افراد غریبه می‌تواند برای آنها بدشانسی بیاورد که این موضوع نشات گرفته از خرافات دارد. پس از 40 روز، یک مراسم خاص به نام "خندان" برگزار می‌شود تا پایان چله نشینی را جشن بگیرند. در این مراسم، خانواده و دوستان برای دیدار با نوزاد و تبریک به مادر دور هم جمع می‌شوند.

سخن پایانی

آداب‌ورسوم مردم ارمنستان می‌تواند شما را با اهالی این کشور آشنا سازد و با عقاید و طرز فکر آنها روبه‌رو نماید. مردم ارمنستان برای مراسم عروسی، مهمانی‌های خود، به دنیا آمدن نوزاد، لباس پوشیدن، غذا خوردن و... قوانین و رسم و رسومات خاصی دارند. تمامی مردم بر این قوانین و آداب‌ورسوم پایبند هستند و توانسته‌اند تا زیباترین صحنه‌ها را خلق کنند. خانواده در کشور ارمنستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و کودکان از همان سال‌های اول زندگی یاد می‌گیرند که به بزرگ‌ترهای خانواده نظیر پدربزرگ، مادربزرگ و... احترام ویژه‌ای بگذارند.