کلیسای چورا

وجود ثروت‌های فرهنگی عظیم که مربوط به دوران باستان می‌شوند باعث شده تا استانبول مورد توجه قرار گیرد. کلیسای چورا یا موزه کاریه به عنوان یکی از بی‌نظیرترین جذابه‌های دیدنی استانبل به‌حساب می‌آید که همانند الماسی گران‌بها در این شهر خودنمایی می‌کند. دیوارهای کلیسای چورا با هنر دوران بیزانس تزئین شده‌اند و وجود نقاشی‌های مذهبی مربوط به همان دوران، زیبایی بی‌حدودمرزی را ایجاد نموده است. نقاشی‌های موجود در کلیسای چورا همانندی ندارند و در هیچ کجای دنیا نمی‌توانید همانند آنها را پیدا کنید. در سال 1894 میلادی زلزله بسیاری شدیدی در استانبول آمد و با وجود چنین زلزله‌ای باز هم می‌توانید کاشی‌ها و موزاییک‌هایی بسیار منحصربه‌فرد را درون کلیسا ببینید که باقی مانده‌اند.

معرفی کلیسای چورا

در دل استانبول می‌توانید بنایی بسیار باارزش را ببینید که به کلیسای چورا معروف است. این کلیسای منحصربه‌فرد با هنر دوران بیزانس طراحی شده و بنایی ارزنده به‌حساب می‌آید. قدمت این بنا بسیار است و عمر قدیمی‌ترین بخش‌های موجود به قرن چهارم باز می‌گردد و مربوط به دوره امپراتوری روم شرقی می‌شود. کلیسای چورا در قرن چهارم ایجاد شد و با طی فرازونشیب‌های بسیار توانسته سالم باقی بماند و خودنمایی کند. چورا در زبان ترکی شناخته شده نیست و جایگاهی ندارد و کلمه‌ای یونانی به‌حساب می‌آید. واژه چورا به معنای حومه شهر معنا می‌شود. نام‌های مختلفی برای کلیسای چورا انتخاب شده که کلیسای ناجی مقدس لقبی برای تمامی اسامی به‌حساب می‌آید که به کلیسای چورا نسبت داده‌اند. 
کلیسای چورا در ابتدای امر زیارتگاهی معمولی بود و برای افرادی که می‌خواستند در زمان سفر اعمال و مناسک دینی خود را به‌جا آورند راهی آن می‌شدند. اهمیت کلیسا به قدری کم بود که پس از زلزله‌ای که در استانبول رخ داد، این بنا برای قرن‌ها و سال‌ها متروکه و تخریب و به حال خود رها گردیده بود. با گسترش شهرنشینی، محله‌ای که کلیسا در آن قرار داشت رونق گرفت و اهمیت کلیسا نیز بیشتر شد. در نهایت در قرن 11 میلادی فردی با نام ماریا دوکاینا تصمیم به بازسازی کلیسا گرفت و جانی دوباره به آن بخشید.

معماری کلیسای چورا

بعد از بنای ایاصوفیه که بنایی بسیار منحصربه‌فرد است، بنای کلیسای چورا نیز توانسته نظر بسیاری را جلب کند و یکی از مهم‌ترین بناهای زمان بیزانس به‌حساب آید. دیوارهای داخلی کلیسا پوشیده از نقاشی‌های دیواری و موزاییک‌های آبرنگی است که به قرن چهارم تعلق دارند. در کنار این موزاییک‌ها می‌توانید صحنه‌هایی از زندگی حضرت مسیح و مریم باکره را ببینید که با رنگ‌هایی درخشان و دل‌ربا به تصویر کشیده‌اند. این نقاشی‌های موجود جزو خیره کننده‌ترین و بی‌نظیرترین نقاشی‌های مربوط به دوره بیزانس و نمادی از پویایی آنها به‌حساب می‌آید. 
معماری اولیه بیزانس ادامه دهنده معماری رومی بود که می‌توانید نمونه‌های اولیه آن را در راونا، قسطنطنیه و... ببینید. در ادامه، این سبک تحت تاثیر قرار گرفت و جلوه معماری شرقی را به خود گرفت و از صلیب یونانی برای معماری کلیسا استفاده می‌شد. در حال حاضر با بررسی معماری کلیسای چورا می‌توان به سال 1077 بازگشت که کلیسا به شکل صلیب بازسازی شده و در معرض دید است. 

بخش های مختلف کلیسای چورا

در کلیسای چورا بخش‌ها و قسمت‌های مختلفی وجود دارد که هر یک از آنها از زیبایی‌های خاصی برخوردار هستند. در زمان بازدید از چورا، رفتن به این بخش‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند به بهترین نحوه شما را با کلیسا آشنا سازد. در ادامه به تمامی بخش‌های کلیسا اشاره می‌کنیم.

هشتی های داخلی و خارجی کلیسا چورا

در سمت غربی کلیسا درب ورودی وجود دارد که می‌تواند این سازه را به دو هشتی خارجی و داخلی و دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم کند. در هشتی خارجی می‌توانید راهرویی 23 متری را ببینید که در ابتدای ورود به کلیسا قرار دارد که اگر آن را امتداد دهید، به هشتی داخلی می‌رسید. اگر به بخش شرقی بروید می‌توانید بازدید از هشتی داخلی را نیز انجام دهید. پس از ورود به هشتی خارجی می‌توانید با زیباترین موزاییک‌کاری‌ها روبه‌رو شوید که می‌توانند داستان رویای حضرت یوسف، ولادت حضرت مسیح (ع)، بازگشت خانواده مقدس از مصر، غسل تعمید عیسی، وسوسه مسیح، معجزه در کانا و... را ببینید. 
هشتی داخلی دارای پهنای چهار متر و طول 18 متر است که با نقاشی‌های سحرآمیز تزئین شده و داستان‌ هفت قدم اول باکره، شجره نامه مسیح، میلاد حضرت مریم، داستان هفت قدم مقدس مادر مسیح و... را روایت می‌کنند. این هشتی به دو در منتهی می‌گردد که یکی وارد سرای اصلی کلیسا و دیگری وارد کلیسای کوچک می‌شود. وجود دو گنبد در هشتی داخلی که گنبد جنوبی 3.74 متر قطر و 24 شیار روی آن ایجاد شده، خودنمایی می‌کند. 

سرای اصلی کلیسای چورا

پس از عبور از هشتی داخلی به سرای اصلی کلیسا می‌رسید که دارای سه گنبد است که یکی از آنها بزرگ‌تر از دو تای دیگر طراحی شده و اعلام حضور می‌کند. گنبدی که در بالای محراب ایجاد شده، از نظر قدمت تاریخی به دوره عثمانی تعلق دارد و جایگزین گنبد فروریخته در زمان زلزله شده است. در این بخش نیز می‌توانید موزاییک‌کاری‌ها و نقاشی‌های بسیار خلاقانه‌ای را ببینید. 

کلیسای کوچک کلیسای چورا

وجود موزاییک‌کاری‌های منحصربه‌فرد و دو لوح از حضرت موسی باعث شهرت کلیسای کوچک شده است. مضمون تمامی نقاشی‌های موجود در این بخش از کلیسای چورا مربوط به قدرت رستگاری مسیح و مریم باکره است که رهایی و نجات را به وفاداران نوید می‌دهد. در مرکز کلیسا گنبدی بزرگ خودنمایی می‌کند که بعد از گنبد اصلی کلیسا، این گنبد با قطر 4.5 متر بزرگ‌ترین گنبد موجود به‌حساب می‌آید. 

علت شهرت کلیسای چورا

گروهی از پژوهش‌گران در دهه 1950 تصمیم گرفتند تا با مرمت بنای کلیسای چورا به حقایقی دست یابند. موزاییک‌های موجود که به دوران عثمانی مربوط می‌شوند، باعث شهرت و اعتبار این کلیسا شده‌اند. پس از بررسی‌های گسترده، مهم‌ترین یافته آنها به 18 تابلوی موزاییکی مربوط می‌شود که زندگی مریم باکره را به نمایش می‌گذارند. قدمت این تابلوها به قرن چهاردهم میلادی بازمی‌گردد و دیگر آثار موجود بر اثر زلزله‌های مکرر از بین رفته‌اند. 

تغییر کاربری کلیسا چورا

بعد از فتح استانبول در سال 1453 تصمیم گرفته شد که از چورا به عنوان کلیسا استفاده شود. در آغاز قرن شانزدهم، وزیر بزرگ بیازیت دوم تصمیم گرفت که از کلیسا به عنوان مسجد استفاده شود و به این بنا، آشپزخانه و مدرسه نیز اضافه کرد. پس از این تغییر کاربری، برخی از نقاشی‌های موجود بر روی دیوار با کارهای چوبی یا سفیدکاری پوشانیده شدند و گنبد اصلی آن نیز بازسازی شد. در اواسط قرن نوزدهم دولت ترکیه توجه ویژه‌ای به کلیسا داشت و توسط موسسه‌ای آمریکایی در میان سال‌های 1948 تا 1958 مورد بازسازی قرار گرفت. تمامی آثار موجود احیا شدند و بهترین شرایط را برای آنها فراهم آوردند.

کلیسای چورا کجاست؟

کلیسای چورا بر فراز تپه‌های گلدن هورن قرار گرفته که در جنوب خلیج شاخه طلایی قرار دارد. در محله ادیرنکاپی و در شمال منطقه فاتح و در فاصله پنج کیلومتری از شمال غربی محله سلطان احمد می‌توانید شاهد کلیسای چورا باشید. شما می‌توانید در نزدیکی کلیسا جاذبه‌های دیدنی و گردشگری مهمی را ببینید که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
•    فاصله کلیسای چورا تا میدان تکسیم هفت کیلومتر (۱۴ دقیقه)
•    فاصله کلیسای چورا تا محله رنگارنگ بالات یک کیلومتر (پنج دقیقه) 
•    فاصله کلیسای چورا تا خلیج شاخ طلایی ۲٫۵ کیلومتر (هفت دقیقه)
•    فاصله کلیسای چورا تا فرودگاه آتاتورک ۱۲ کیلومتر
•    فاصله کلیسای چورا تا فرودگاه استانبول ۳۰ کیلومتر
آدرس کلیسا چورا: ترکیه، استانبول، منطقه فاتح، محله ادیرنه کاپی، کلیسا چورا

مسیر دسترسی به کلیسا چورا

موقعیت مکانی استانبول به گونه‌ای است که شما می‌توانید مسیرهای مختلفی را برای رسیدن به کلیسای چورا انتخاب کنید. با توجه به آنکه استانبول به دو بخش آسیایی و اروپایی تقسیم می‌شود، در هر بخش باید مسیر خاصی را پیش بگیرید تا به مقصد برسید. اگر در بخش آسیایی قرار دارید، مترو می‌تواند انتخابی عالی باشد. با استفاده از مترو در ایستگاه ادیرنکاپور پیاده شوید و پس از طی مسیری کوتاه به مقصد خود برسید. علاوه‌بر مترو می‌توانید از اتوبوس نیز بهره ببرید و از اقصی نقاط شهر خود را به کلیسا برسانید. اتوبوس‌های بسیاری در سطح شهر قرار دارند که از کاخ توپکاپی، میدان تکسیم، میدان بیازیت و... راهی کلیسای چورا می‌شوند و می‌توانید از هر یک از آنها بهره ببرید. 

اطلاعات بازدید از کلیسای چورا

ورودی تعیین شده برای کلیسا تا قبل از آنکه به مسجد تبدیل شود، 65 لیر بود. در حال حاضر شرایط برای بازدید از کلیسا وجود ندارد و درواقع سیر بازسازی را طی می‌کند. با توجه به آنکه ورود به مساجد ترکیه رایگان است، انتظار می‌رود که برای بازدید از کلیسا نیازی به پرداخت مبلغی نباشد. ساعت کاری مسجد 9 صبح تا 5 عصر بوده که در این بازه زمانی تمامی موزاییک‌های موجود پوشانیده می‌شوند و پس از اقامه نماز، پوشش موجود برداشته می‌شود.

سخن پایانی

در میان کشور ترکیه می‌توانید کلیسایی منحصربه‌فرد را ببینید که با مدمت و آثار موجود در آن مورد توجه قرار گرفته است. کلیسای چورا نقاشی‌های بسیاری را در خود جای داده که به برخی از آنها به قرن چهاردهم میلادی مربوط می‌شوند. کلیسای چورا در بازه‌های زمانی بسیاری در زلزله‌های مختلف دچار آسیب شد و آثار مختلفی از این مجموعه به سمت ویرانی رفتند اما باز هم می‌توانید به بهترین نحو این مجموعه را شاهد باشید. بازسازی‌های بسیاری صورت گرفته تا کلیسای چورا در این شرایط قرار بگیرد. این مجموعه در حال تغییر کاربری است و به مسجد تبدیل خواهد شد.